Προσωπικό & οικογενειακό Ιστορικό

Το ιστορικό αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην διαγνωστική προσπέλαση όλων των νοσημάτων. Έτσι λοιπόν ο αλλεργιολόγος θα προχωρήσει αρχικά στην λήψη ενός λεπτομερούς και εκτεταμένου κλινικού ιστορικού τόσου του ασθενούς όσο και της οικογένειάς του. Η σωστή καθοδήγηση του αλλεργιολόγου σε συνδυασμό με την ικανότητα του ασθενούς να ανακαλέσει σημαντικές πληροφορίες που θα του ζητηθούν σχετικά με την φύση των συμπτωμάτων, την διάρκεια, την συχνότητα και την εποχική κατανομή αυτών καθώς και τον συσχετισμό αυτών με συγκεκριμένο εκλυτικό παράγοντα αποτελούν κομβικά σημεία για την σωστή διαγνωστική προσπέλαση.

Φυσική Εξέταση

Η φυσική εξέταση είναι αναπόσπαστο κομμάτι και στην Αλλεργιολογία. Έτσι και αναλόγως των συμπτωμάτων σας ο αλλεργιολόγος μπορεί να προχωρήσει σε επισκόπηση του δέρματος, ρινοσκόπηση, ακρόαση των πνευμόνων, εξέταση των οφθαλμών και της στοματικής κοιλότητας.

Στη συνέχεια και με βάση το ιστορικό, τα ευρήματα από την φυσική εξέταση ο αλλεργιολόγος αν το κρίνει σκόπιμο θα προχωρήσει στην διενέργεια δερματικών δοκιμασιών και αιματολογικών εξετάσεων για να προσδιορίσει την ύπαρξη ευαισθητοποίησης σε πιθανά αλλεργιογόνα. Είναι σημαντικό ο ασθενής να κατανοήσει πως μεμονωμένα αποτελέσματα δερματικών δοκιμασιών ή/και αιματολογικών εξετάσεων δεν θέτουν την διάγνωση της αλλεργίας, αλλά απαιτείται πλήρης αλλεργιολογική εκτίμηση για την διάγνωση αυτής.

Ο έλεγχος του δέρματος μπορεί να επιβεβαιώσει πολλούς κοινούς τύπους αλλεργιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δερματικές δοκιμασίες μπορεί να είναι ο πιο ακριβής και φθηνός τρόπος για να επιβεβαιωθεί IgE ευασισθητοποίηση σε συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.
Για τη δοκιμασία δια νυγμού, ο γιατρός θα τοποθετήσει μια μικρή σταγόνα από εκχύλισμα αλλεργιογόνου στο δέρμα. Στη συνέχεια και με την χρήση ειδικού σκαρφιστήρα θα πραγματοποιήσει ένα μικρό “τσίμπημα” στο δέρμα δια μέσου της σταγόνας του αλλεργιογόνου. Αυτό επιτρέπει την εισχώρηση της αλλεργιογόνου στο δέρμα. Αν είστε ευαισθητοποιημένοι στο αλλεργιογόνο, αυτό θα ενεργοποιήσει τοπικά τα μαστοκύτταρα του δέρματος και αυτά με την σειρά τους θα εκκρίνουν ισταμίνη που θα προκαλέσει τοπικό κνησμό, ερυθρότητα και την ανάπτυξη ενός μικρού πομφού γύρω από το σημείο νυγμού. Έτσι εντός 15 λεπτών από το νυγμό ο αλλεργιολόγος θα εκτιμήσει την παρουσία ή μη των παραπάνω και θα επιβεβαιώσει την ευαισθητοποίηση σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα.

Στην περίπτωση διερεύνησης τροφικών αλλεργιών ο αλλεργιολόγος μπορεί να χρησιμοποιήσει εμπορικά διαθέσιμων εκχυλισμάτων αλλεργιογόνων τροφών, την ίδια την ενοχοποιούμενη τροφή (prick to prick).

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε:

  • Ένα θετικό αποτέλεσμα δερματικής δοκιμασίας δεν αποτελεί από μόνο του διάγνωση αλλεργίας
  • Μια θετική δερματική δοκιμασία δεν προβλέπει τη σοβαρότητα μιας αλλεργικής αντίδρασης

Στην ενδοδερμική (κάτω από το δέρμα) δοκιμασία, ο Αλλεργιολόγος εγχέει μια μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου στο εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Ο Αλλεργιολόγος ελέγχει το δέρμα σας μετά από ένα χρονικό διάστημα 20 λεπτών για αποτελέσματα, όπως και με το δοκιμασία δια νυγμού. Ο Αλλεργιολόγος μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη δοκιμασία για τη διάγνωση φαρμακευτικής αλλεργίας ή αλλεργίας σε δηλητήριο υμενόπτερου. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν πολύ λίγες ενδείξεις για ενδοδερμική δερματική δοκιμασία για τροφικές αλλεργίες.

Στις περιπτώσεις επιβραδυνόμενου τύπου αντιδράσεων όπου τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται μέρες μετά την έκθεση στο αλλεργιογόνο, χρησιμοποιούνται οι επιδερμικές δοκιμασίες. Στην περίπτωση αυτή δεν διερευνάται η υπάρξη IgE ευαισθητοποίησης όπως στις 2 παραπάνω μεθόδους. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής (καλλυντικά, βαφές κτλ), περιπτώσεις επιβραδυνόμενης αλλεργίας σε τροφές (ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα, εντερίτιδα ή κολίτιδα καθώς και επαγόμενη από πρωτεΐνες των τροφών εντεροκολίτιδα κτλ) αλλά και ορισμένοι τύποι φαρμακευτικής αλλεργίας.

Για την διενέργεια της δοκιμασίας ο αλλεργιολόγος τοποθετεί σε ειδικές ταινίες τα υπο διερεύνηση αλλεργιογόνα και τοποθετεί τις ταινίες στο δέρμα, συνήθως στην πλάτη του ασθενούς. Οι ταινίες παραμένουν σε επαφή με το δέρμα για 48 ώρες και ο αλλεργιολόγος αξιολογεί τα αποτελέσματα στις 48, 72 ή/και 96 ώρες. Για την σωστή πραγματοποίηση των δερματικών δοκιμασιών ο ασθενής δεν θα πρέπει να έχει λάβει τις προηγούμενες ημέρες συγκεκριμένα φάρμακα που μπορεί να μειώσουν την αντιδραστικότητα του δέρματος.

O προσδιορισμός της ύπαρξης και της ποσότητας ειδικών ανοσοσφαιρινών Ε (specific IgE/ sIgE) έναντι συγκεκριμένου αλλεργιογόνου στο αίμα το ασθενούς είναι μια εδραιωμένη και συνήθης εξέταση που μπορεί να ζητήσει να πραγματοποιήσετε ο αλλεργιολόγος. Η συμβολή της είναι να ανιχνεύσει την ύπαρξη ή μη IgE ευαισθητοποίησης του ασθενούς σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα. Χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις της τροφικής, της αναπνευστικής αλλά και της αλλεργίας σε υμενόπτερα και φάρμακα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τις δερματικές δοκιμασίες ή να αντικαταστήσει τις δερματικές δοκιμασίες όποτε αυτές δεν είναι εφικτές.

Η εξέταση διενεργείται με μια απλή αιμοληψία.

Τα τελευταία χρόνια η μοριακή διαγνωστική προσέγγιση (Component Resolved Diagnostics/CRD) δίνει την δυνατότητα ανίχνευσης συγκεκριμένων πρωτεϊνών που ευθύνονται για την αλλεργία εντός της αλλεργιογόνου τροφής, του αεροαλλεργιογόνου ή του δηλητηρίου των υμενοπτέρων. Η παραπάνω δοκιμασία δίνει πολύτιμες πληροφορίες στον αλλεργιολόγο σχετικά με την διασταυρούμενη αντιδραστικότητα, την σοβαρότητα της αλλεργίας και κατευθύνει στοχευμένα την θεραπευτική προσέγγιση.

Η δοκιμασία πρόκλησης είναι η ελεγχόμενη και τιτλοποιημένη έκθεση του ασθενούς σε πιθανό αλλεργιογόνο. Γίνεται πάντα υπό την επίβλεψη αλλεργιολόγου κατόπιν ενδελεχούς αξιολόγησης του ασθενούς καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες αλλεργικές αντιδράσεις.

Χρησιμοποιείται κυρίως στις φαρμακευτικές και τροφικές αλλεργίες για να καταδείξει ανοχή (μη ύπαρξη αλλεργίας). Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με αλλεργία σε δηλητήριο υμενόπτερου οι οποίοι υποβλήθησαν σε ανοσοθεραπεία, με σκοπό να καταδείξει αν έχει επιτευχθεί ανοχή στο δηλητήριο.

Τέλος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διάγνωση αλλεργίας σε αναπνευστικές αλλεργίες (ρινική πρόκληση).