Άσθμα

Το άσθμα αποτελεί μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών (βρόγχων) που προκαλεί στένωση των αεραγωγών και κατά συνέπεια βήχα, δύσπνοια, βάρος στο στήθος, συριγμό («σφύριγμα»). Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υπάρχουν μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν. Επίσης το άσθμα χαρακτηρίζεται από βρογχική υπεραπαντητικότητα και από νυκτερινές αφυπνίσεις.

Τα περισσότερα περιστατικά άσθματος ενηλίκων ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Τα 2/3 των παιδιών με άσθμα βλέπουν την ασθένεια να εξαφανίζεται στην εφηβική ηλικία τους. Στο ένα τρίτο περίπου των περιστατικών, επανεμφανίζεται στην ενήλικη ζωή. Ο κίνδυνος εμφάνισης άσθματος συνδέεται με γενετικούς παράγοντες, δηλαδή τα γονίδια που κληρονομεί ένας άνθρωπος από τους γονείς του, καθώς επίσης με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η έκθεση σε αλλεργιογόνα ή ρύπους.

Το άσθμα είναι μια αρκετά ετερογενής νόσος με πολλούς διαφορετικούς φαινοτύπους που οφείλονται σε πολλά διαφορετικά ανοσολογικά μονοπάτια που μπορεί να είναι υπεύθυνα για την χρόνια φλεγμονή. Ο Αλλεργιολόγος είναι ο κατάλληλος ειδικός να διαπιστώσει αν τα συμπτώματα σας οφείλονται σε ευαισθητοποίηση (αλλεργία) σε εισπνεόμενα αλλεργιογόνα όπως η γύρη, τα επιθήλια ζώων, τα ακάρεα και οι μύκητες. Επίσης η βαθιά γνώση του αλλεργιολόγου στους ανοσολογικούς μηχανισμούς θα συμβάλει καθοριστικά στην αποσαφήνιση του ανοσολογικού μονοπατιού και την στοχευμένη θεραπεία.

Το άσθμα μπορεί να είναι ένας χρόνιος βήχας, να εκφράζεται μετά από κοινό κρυολόγημα (μεταλοιμώδες), μετά από άσκηση, στην εργασία (επαγγελματικό), την άνοιξη (ατοπικό) ή χωρίς αιτία (ενδογενές). Επίσης μπορεί να είναι επεισοδιακό, ήπιο επίμονο, μέτριο επίμονο, βαρύ επίμονο. Το πλήρες ιστορικό, η κλινική εξέταση, οι δερματικές δοκιμασίες και οι αναπνευστικές δοκιμασίες (π.χ. σπιρομέτρηση) είναι τα εργαλεία που θα βοηθήσουν στο να τεθεί η διάγνωση.

Η θεραπεία του άσθματος συνίσταται στην αντιμετώπιση των παραγόντων που το προκαλούν ή το επιδεινώνουν με πλήρη αποφυγή αυτών όποτε είναι εφικτό ή με απευαισθητοποίηση όταν πρόκειται για αεροαλλεργιογόνα.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την ρύθμιση του άσθματος είναι οι β2 διεγέρτες, τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, τα αντιλευκοτριενικά, τα αντιχολινεργικά και σε παροξυσμούς τα από του στόματος κορτικοστεροειδή. Σε συγκεκριμένους φαινότυπους άσθματος και στάδια βαρύτητας χρησιμοποιούνται νεότερες στοχευμένες θεραπείας με μονοκλωνικά αντισώματα έναντι της ΙgΕ (ομαλιζουμάμπη) και έναντι της IL5 (μεπολιζουμάμπη, ρεσλιζουμάμπη).

Ο ασθενής με άσθμα θα πρέπει να έχει μια τακτική παρακολούθηση. Πρωταρχικός στόχος είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και μείωση των παροξυσμών. Το επίπεδο ρύθμισης του άσθματος αξιολογείται με βάση τα ημερήσια συμπτώματα, τις νυκτερινές αφυπνίσεις, την ανάγκη λήψης β2 διεγέρτη βραχείας δράσης δηλαδή ανακουφιστικής αγωγής και την επίδραση στις φυσικές δραστηριότητες. Εάν ο ασθενής αναφέρει 1-2 από αυτά θεωρείται μερικώς ρυθμισμένος ενώ εάν έχει 3-4 εξ αυτών αρρύθμιστος. Ένας ασθενής του οποίου το άσθμα δεν είναι υπό έλεγχο μπορεί να βιώσει παροξύνσεις που μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να οδηγήσουν και στο θάνατο.